آشنایی با شانه و تراکم فرش

امروزه بيشتر افراد براي خريد فرش به سراغ فرش ماشيني مي روند چرا که به غير از قيمت پايين تر نسبت به فرش دستباف ، از طرح و نقش هاي بينظيري هم برخوردار است . در خريد فرش ماشيني با عبارت هاي شانه و تراکم برخورد کرده ايد و اين سوال برايتان پيش مي آيد که شانه و تراکم در فرش به چه معناست يا اهميت تراکم و شانه در فرش چيست ؟ در ادامه به تمامي اين سوالات پاسخ داده مي شود.

مفهوم و تعريف شانه و تراکم فرش

همانطور که مي دانيد شانه و تراکم فرش ماشيني دو جز مهم و همچنين از اصلي ترين مشخصات فني فرش ماشيني به حساب مي آيد چرا که نقش مهمي در نماي ظاهري و سختار داخلي فرش دارد.

شانه فرش يعني چه: شانه فرش قسمتي از دستگاه بافندگي است و اصطلاح تعداد شانه در فرش يعني تعداد گره و نخي که دستگاه فرش بافي در هر متر از عرض فرش ( رج ) بافته است . از انواع شانه در فرش مي توان به فرش 500 ، 700 ، 1000 و 1200 شانه اشاره کرد.

تراکم فرش يعني چه: تعداد تراکم در فرش ماشيني يا همان تراکم طولي به تعداد گره و ريشه در هر متر از طول فرش را مي گويند که از انواع تراکم فرش مي توان به : تراکم 1500 ، 2100 ، 2550 ، 2700 ، 3000 ، 3600 و ... اشاره کرد.

تفاوت شانه و تراکم فرش

با توجه به تعريف بالا شايد بر اين باوريد که شانه و تراکم هيچ فرقي با يکديگر ندارند اما هر کدام در فرش نقشي اساسي دارند براي مثال نقش شانه در فرش ظرافت و زيبايي است و هرچه تعداد شانه در فرش بيشتر فرش بافته شده ريز نقش و ريز بافت تر ، ظريف و شلوغ تر مي شود اما نقش تراکم فرش ، همانطور که از اسمش پيداست مربوط به متراکم تر شدن فرش مي شود بنا بر اين هرچه ميزان تراکم فرش بيشتر باشد ، فرش بافته شده فشردگي بيشتري دارد.

تشخيص شانه و تراکم فرش ماشيني

پايين بودن آگاهي هر شخصي در هنگام خريد فرش ماشيني زمينه ساز سود جويي هايي براي افراد متقلب مي شود . به طوري که امروزه برخي فروشندگان با دستکاري در برچسب پشت فرش ، فرش هاي طرح 700 و 500 شانه را به جاي فرش 700 شانه واقعي مي فروشند . به خاطر داشته باشيد تراکم اورجينال در فرش 700 شانه ، 1000 و 1200 شانه به ترتيب تراکم 2550 ، 3000 و 3600 مي باشد و با يادگيري مراحل زير به سادگي قابل شمارش است.

محاسبه تعداد شانه فرش

مرحله اول : طبق گفته هاي قبل براي تشخيص تراکم و شانه در فرش بايد مقدار و تعداد گره در هر متر از طول و عرض را به دست بياوريم و از آنجايي که هر متر 100 سانتي متر است به دست آوردن تعداد گره کار بسيار دشواري است به همين دليل تعداد گره در 2 سانتي متر را پيدا کرده و سپس در 50 ( نيم متر يا همان 50 سانتي متر) ضرب مي کنيم.

مرحله دوم : خط کشي را مانند تصوير ، پشت فرش قرار مي دهيم ( مکان قرار گرفتن خط کش در عرض فرش اهميت ندارد )

مرحله سوم : سپس تعداد گره ها را در 2 سانتي متر از خط کش شمارش مي کنيم

مرحله چهارم : عدد به دست آمده را در 50 ضرب مي کنيم . در يک سانت از فرش 700 شانه برابر با 14 گره ، در يک سانت از فرش 1000 شانه 20 گره و در هر سانت از فرش 1200 شانه برابر با 24 گره وجود دارد.

محاسبه تعداد تراکم فرش

مرحله اول : محاسبه تراکم فرش نيز مانند شانه فرش است با اين تفاوت که به جاي شمارش گره هاي عرض فرش ، تعداد گره در طول فرش را مي شماريم.

مرحله دوم : به دليل آنکه در نخ پود فرش ماشيني از نخ هاي دو لا استفاده شده است پس هر گره در طول فرش را 2 گره در نظر ميگيريم . براي مثال در دو سانت از طول فرش  700 شانه 51 گره وجود دارد.

مرحله سوم : بعد از حساب کردن تعداد گره در طول فرش عدد به دست آمده را در 50 ضرب مي کنيم . اين مقدار در فرش 1000 شانه تراکم 3000 برابر است با 60 گره ( 3000=50*60 )

خوب است بدانيد که:

ضرب تراکم عرضي و تراکم طولي فرش ( شانه و تراکم ) را تعداد گره در متر مربع مي گويند براي مثال در فرش 700 شانه تراکم 2550 تعداد گره به صورت 700*2550=1785000 محاسبه مي شود.

بالاترين شانه و تراکم فرش ماشيني تا به امروز فرش 1500 شانه تراکم 4500 است.

از آنجايي که تعداد شانه در ريز بافت بودن فرش نقش دارد هرچه تعداد شانه فرش بيشتر شود شباهت آن نيز به فرش دستباف بيشتر مي شود به همين دليل به فرش هاي 700 ، 1000 و 1200 فرش دستباف گونه نيز مي گويند.